ΜΗΝΥΜΑ ΤΟΥ ΠΡΟΕΔΡΟΥ

Αποτελεί κοινή διαπίστωση ότι μία από τις μεγαλύτερες παθογένειες που επί χρόνια ενδημεί στους κόλπους της ελληνικής δημόσιας διοίκησης είναι η αναποτελεσματική διαχείριση του δημόσιου χρήματος κατά τη σύναψη των δημόσιων συμβάσεων προμηθειών, υπηρεσιών και έργων. Το γεγονός ότι οι δημόσιες συμβάσεις αποτελούν σημαντικό μέρος του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος της χώρας, υπογραμμίζει την αναγκαιότητα δημιουργίας μίας ανεξάρτητης αρχής, η οποία εξοπλισμένη με τα εχέγγυα της λειτουργικής ανεξαρτησίας και της μη υπαγωγής στην ιεραρχία του κρατικού μηχανισμού, μπορεί να αποτελέσει τον αξιόπιστο θεματοφύλακα της νομιμότητας και εγγυητή της ορθολογικής αξιοποίησης των δημόσιων πόρων. Η ένταξη της σύστασης, συγκρότησης και λειτουργίας της Ενιαίας Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Συμβάσεων στις υποχρεώσεις της χώρας που απορρέουν από το Μνημόνιο, αντανακλά ακριβώς την πολιτική προτεραιότητα και στρατηγική στόχευση που αποδίδεται σε αυτήν.

 Το έργο της Αρχής δομείται σε τρεις κύριους άξονες:

• εκείνον της πρόληψης, μέσω της εκ των προτέρων διατύπωσης γνώμης για διαδικασίες ανάθεσης και για σχέδια νόμων και άλλων κανονιστικών πράξεων,
• εκείνον της εποπτείας, μέσω δειγματοληπτικών ελέγχων, εξέτασης καταγγελιών σε εν εξελίξει διαδικασίες προκήρυξης, ανάθεσης και εκτέλεσης δημοσίων συμβάσεων και συντονισμού των ελεγκτικών οργάνων και
• εκείνον της καταστολής, μέσω ενός οιονεί εισαγγελικού ρόλου παρέμβασης και διακοπής εν εξελίξει διαγωνιστικής διαδικασίας που λαμβάνει χώρα κατά παράβαση της νομοθεσίας.

Η παρούσα έκθεση πεπραγμένων επιχειρεί την αποτίμηση των δραστηριοτήτων της Αρχής κατά τους πρώτους επτά μήνες λειτουργίας της εντός του 2012, με το στελεχιακό δυναμικό και τους πόρους που είχε στη διάθεσή της. Ήδη κατά την ως άνω περίοδο αναφοράς κατ έστησαν ορατά σημαντικά προβλήματα και δυσχέρειες κατά τις διαδικασίες σύναψης δημοσίων συμβάσεων, όπως η μη ορθή εφαρμογή του εθνικού και κοινοτικού δικαίου. Συγκεκριμένα, προέκυψαν ενδείξεις ότι η κρατική μηχανή σε μεγάλο βαθμό λειτουργεί με τη λογική της προτίμησης στη διαδικασία απευθείας ανάθεσης για τη σύναψη των δημόσιων συμβάσεων και της κατάτμησης δαπανών. Επιπρόσθετα παρατηρήθηκε ότι δεν έχει γίνει συστηματική καταγραφή των δημόσιων συμβάσεων ούτως ώστε να καθίσταται εφικτή η παρακολούθηση των δαπανών και ο έλεγχος εάν οι πόροι που αναλίσκονται αφενός μεν εξυπηρετούν πραγματικές ανάγκες, αφετέρου δε αναλώνονται με το βέλτιστο λόγο κόστους/οφέλους. Επιπλέον, δεν έχει ακόμη εφαρμοστεί ο κεντρικός σχεδιασμός και η συγκεντρωτική προμήθεια αγαθών/υπηρεσιών, η οποία αναμένεται να μειώσει σημαντικά τόσο τη δαπάνη μέσω των οικονομιών κλίμακας θα επιτευχθούν, όσο και τη γραφειοκρατία και τους χρόνους ανάθεσης και εκτέλεσης των δημοσίων συμβάσεων.

Δεν πρέπει ωστόσο κανείς να παραγνωρίζει ότι οι όψεις των προβλημάτων αυτών είναι πολυδιάστατες και η επίλυσή τους προϋποθέτει την αγαστή συνεργασία όλων των συναρμόδιων φορέων, την οποία η Αρχή επιδιώκει να εδραιώσει. Υπό το πρίσμα αυτό, η Αρχή έχει ήδη προβεί στον προγραμματισμό των άμεσων προτεραιοτήτων της. Οι παρεμβάσεις αυτές αποτελούν το αναγκαίο βήμα προς την κατεύθυνση του σχεδιασμού και της υλοποίησης των μεταρρυθμίσεων
που θα συμβάλουν στον εκσυγχρονισμό της δημόσιας διοίκησης.

Στη σημερινή δυσμενή οικονομική συγκυρία, όπου η ορθολογική αξιοποίηση των δημόσιων δαπανών συνιστά το μέγιστο διακύβευμα, η Αρχή φιλοδοξεί με τη δραστηριότητά της να συμβάλλει στην άρση των στρεβλώσεων κατά τις διαδικασίες ανάθεσης και εκτέλεσης των δημοσίων συμβάσεων και στον εξορθολογισμό των διοικητικών διαδικασιών, συμβάλλοντας εν τέλει στην προώθηση της οικονομικής ανάπτυξης.

Θεωρούμε ότι οι καίριες αρμοδιότητες με τις οποίες έχει εξοπλίσει ο νομοθέτης την Αρχή σε έναν από τους πλέον νευραλγικούς τομείς της διοικητικής δράσης, θα την εμπεδώσουν στη συνείδηση των αναθετουσών αρχών ως αξιόπιστο συνεργάτη, όπου στο πλαίσιο της αμοιβαίας συνδρομής θα προασπίζεται η εύρυθμη λειτουργία των σχετικών διαδικασιών. Επιπλέον, φιλοδοξία μας είναι να ενημερωθούν πληρέστερα και οι ιδιωτικοί φορείς για το ρόλο και τη λειτουργία της Αρχής καθώς και για τα οφέλη που θα προκύψουν και για τον ιδιωτικό τομέα, μέσω της καθιέρωσης ενός διαφανούς, ανταγωνιστικού και αξιοκρατικού συστήματος σύναψης δημοσίων συμβάσεων. 

Τέλος σημειώνουμε ότι η πλήρης ενεργοποίηση των αρμοδιοτήτων της Αρχής θα καταστεί δυνατή στο εγγύς μέλλον με την αύξηση του στελεχιακού δυναμικού της και την ενίσχυση της υλικοτεχνικής υποδομής, οπότε και θα είναι δυνατή η αντικειμενική συνολική αποτίμηση των αποτελεσμάτων της δράσης της.

Βασίλειος Φλωρίδης
Πρόεδρος Ενιαίας Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Συμβάσεων
Μάιος 2013

Δείτε εδώ, το πληρες κείμενο της έκθεσης.