ΜΗΝΥΜΑ ΠΡΟΕΔΡΟΥ

Θεμελιώδης άξονας στον τομέα των δημοσίων συμβάσεων είναι η δημιουργία των απαραίτητων συνθηκών ανταγωνισμού, ώστε οι δημόσιες συμβάσεις να ανατίθενται χωρίς διακρίσεις, η ορθολογική χρήση του δημοσίου χρήματος να επιτυγχάνεται με την επιλογή της καλύτερης διαθέσιμης προσφοράς, οι προμηθευτές να έχουν πρόσβαση σε μία ενιαία αγορά που θα προσφέρει σημαντικές δυνατότητες και η ανταγωνιστικότητα των ελληνικών και ευρωπαϊκών επιχειρήσεων και της εθνικής οικονομίας να ενισχύεται με αυτόν τον τρόπο.

Στο πλαίσιο αυτό, η ψήφιση και η θέση σε ισχύ, στις 8 Αυγούστου του 2016, των νόμων 4412/2016 «Δημόσιες Συμβάσεις Έργων, Προμηθειών και Υπηρεσιών (προσαρμογή στις Οδηγίες 2014/24/ΕΕ και 2014/25/ΕΕ)» και 4413/2016 «Ανάθεση και εκτέλεση συμβάσεων παραχώρησης – Εναρμόνιση με την Οδηγία 2014/23/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 26ης Φεβρουαρίου 2014 σχετικά με την ανάθεση συμβάσεων παραχώρησης (EE L 94/1/28.3.2014) και άλλες διατάξεις», μετέβαλε ριζικά το νομικό πλαίσιο που διέπει τις δημόσιες συμβάσεις και συνέβαλε ουσιαστικά στη συνολική μεταρρύθμιση του τομέα των δημοσίων συμβάσεων στη χώρα μας.

Αν λοιπόν το 2016 ήταν έτος σταθμός, με την ψήφιση και θέση σε ισχύ των νόμων 4412/2016 & 4413/2016 και το 2017 έτος υποστήριξης για την εφαρμογή τους με την παράλληλη ψήφιση, για πρώτη φορά στη χώρα, της Εθνικής Στρατηγικής για τις Δημόσιες Συμβάσεις, κάλλιστα το 2018 θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως το έτος της εσωτερικής αναδιοργάνωσης και ανάδειξης της Ενιαίας Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Συμβάσεων (εφεξής ΕΑΑΔΗΣΥ ή/και Αρχή).

Για πρώτη φορά η ΕΑΑΔΗΣΥ, με πλήρη σύνθεση του Διοικητικού της Συμβουλίου μετά από πολλά χρόνια, μεταξύ άλλων:

• Συνέχισε την παροχή σταθερής και εξειδικευμένης στήριξης στις Αναθέτουσες Αρχές και Αναθέτοντες Φορείς, είτε μέσω των Προτύπων Τευχών Διακηρύξεων, είτε μέσω των Κατευθυντήριων Οδηγιών, είτε μέσω των Τεχνικών Οδηγιών, είτε μέσω των συμβουλών και των ερμηνευτικών της αποφάσεων, είτε μέσω του help desk όπου εκατοντάδες ερωτημάτων έχουν απαντηθεί.
• Ανέπτυξε την Εθνική Βάση Δεδομένων Δημοσίων Συμβάσεων (ΕΒΔΔΗΣΥ), ως κύριο εργαλείο του μηχανισμού παρακολούθησης και εποπτείας του χώρου των Δημοσίων Συμβάσεων. Στο πλαίσιο αυτό, εγκαινιάστηκε η λειτουργία της ηλεκτρονικής πύλης της ΕΒΔΔΗΣΥ https://ppp.eaadhsy.gr, εντός της οποίας τηρείται και το δυναμικό Μητρώο Αναθετουσών Αρχών – Αναθετόντων Φορέων και Χωριστών Επιχειρησιακών Μονάδων ανεξαρτήτως υπεύθυνες, στο οποίο στις 05.03.2019 εντοπίζονται 3.262 εγγραφές.
• Άσκησε αποτελεσματικότερα τη Γνωμοδοτική της Αρμοδιότητα εκδίδοντας γνώμες σε σχέδια νόμων και προεδρικών διαταγμάτων και σύμφωνες γνώμες σε σχέδια κανονιστικών πράξεων της Διοίκησης και επί αιτημάτων προσφυγής στη διαδικασία της διαπραγμάτευσης. Αυτό που πρέπει να τονιστεί στο σημείο αυτό, είναι η συνέχιση της έκδοσης νόμων και κανονιστικών πράξεων της Διοίκησης, που περιλαμβάνουν ρυθμίσεις Δημοσίων Συμβάσεων, χωρίς τη λήψη της προηγούμενης γνώμης της Αρχής, σε αντίθεση με τη σχετική ρητή πρόβλεψη του νόμου.
• Στο πλαίσιο της Καλής Διακυβέρνησης συνέταξε και απέστειλε στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή την πρώτη Έκθεση Παρακολούθησης του τομέα.
• Σε συνεργασία με το Ινστιτούτο Επιμόρφωσης (ΙΝΕΠ) του Εθνικού Κέντρου Δημόσιας Διοίκησης και Αυτοδιοίκησης (ΕΚΔΔΑ), συνέχισε την υλοποίηση προγραμμάτων κατάρτισης των στελεχών του Δημοσίου σε θέματα Δημοσίων Συμβάσεων.
• Επεξεργάσθηκε τις έγγραφες καταγγελίες σχετικά με φερόμενες παραβιάσεις του δικαίου των Δημοσίων Συμβάσεων.
• Τέλος, σε συνεργασία με την Ειδική Νομική Υπηρεσία του Υπουργείου Εξωτερικών, διατύπωσε τη γνώμη της επί προδικαστικών ερωτημάτων ενώπιον του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης για θέματα ερμηνείας του δικαίου των Δημοσίων Συμβάσεων.

Επιπροσθέτως, η Ε.Α.Α.ΔΗ.ΣΥ. είχε κατά το έτος 2018 μια έντονη εθνική, ευρωπαϊκή και διεθνή παρουσία η οποία προσέδωσε κύρος και στην Αρχή αλλά και στη χώρα, με αποτέλεσμα αυτή να αποτελεί παράδειγμα καλής πρακτικής διεθνώς, ως έχει κατ’ επανάληψη αναφέρει και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και ο ΟΟΣΑ.

Πρέπει να σημειωθεί ότι η Αρχή μπόρεσε να ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις αυτές εξαιρετικά αποδυναμωμένη από άποψη προσωπικού. Τα διαχρονικά προβλήματα που αντιμετωπίζει συνεχίστηκαν και το 2018, το οποίο προστέθηκε στη σειρά αρκετών ετών, κατά τα οποία η Αρχή λειτουργεί με μεγάλες ελλείψεις σε ανθρώπινο δυναμικό, παρά τις κατά καιρούς παρά του αντιθέτου διαβεβαιώσεις. Χάρις στην ένταση, όμως, των προσπαθειών του προσωπικού της, η Αρχή κατάφερε να βελτιώσει περαιτέρω την αποτελεσματικότητά της. Σε αυτή την προσπάθεια, όλοι οι εργαζόμενοι υπερβάλανε εαυτό, γιατί το πιστεύω, όταν έχεις τη δύναμη να δώσεις όραμα στους ανθρώπους γύρω σου, δεν υπάρχει όριο στην εμπιστοσύνη που θα εισπράξεις, όπως και στα αποτελέσματα που θα πετύχεις.

Εντούτοις, η ελλιπής στελέχωση σε συνδυασμό με το σύνολο των αρμοδιοτήτων και τον αυξανόμενο όγκο υποθέσεων αποτελεί παράγοντα που δυσχεραίνει ουσιωδώς τις προσπάθειες της Αρχής να ανταποκριθεί στο μέτρο που θα επιθυμούσε στην αποστολή της.

Η ουσιαστική ενίσχυση του ανθρώπινου δυναμικού της Αρχής καθίσταται σαφές ότι παραμένει απολύτως αναγκαία και ως ένας από τους πρωταρχικούς στόχους της χρονιάς που διανύουμε.

Κατά την ίδια χρονική περίοδο, πέρα από τα τρέχοντα ζητήματα, στοχεύουμε:

• στην ενίσχυση του ρόλου της Αρχής ως κεντρικού σημείου επικοινωνίας και συντονισμού Ελληνικών αρχών με όργανα της ΕΕ
• στην παρακολούθηση της εφαρμογής των κανόνων δικαίου και της διασφάλισης της διαφάνειας, αποτελεσματικότητας, συνοχής και εναρμόνισης των διαδικασιών ανάθεσης και εκτέλεσης των δημοσίων συμβάσεων προς το εθνικό και κοινοτικό δίκαιο
• στον συντονισμό των δράσεων για την απλοποίηση και βελτίωση του θεσμικού πλαισίου
• στην ανάπτυξη των αρχών Καλής Διακυβέρνησης
• στη ενεργή συμμετοχή στην υλοποίηση της Εθνικής Στρατηγικής των Δημοσίων Συμβάσεων
• στον εν γένει εκσυγχρονισμό της λειτουργίας του συστήματος Δημοσίων Συμβάσεων
• στην ουσιαστική ανάπτυξη και προαγωγή νέων πολιτικών και δράσεων στον τομέα των Δημοσίων Συμβάσεων, με τη χρήση εργαλείων όπως τα Πρότυπα Τεύχη Διακηρύξεων, τις Κατευθυντήριες Οδηγίες και τις Τεχνικές Οδηγίες.

Πρέπει να αποδείξουμε στις Αναθέτουσες Αρχές και στους Αναθέτοντες Φορείς την αναγκαιότητα και χρησιμότητα πλέον, του κριτηρίου ανάθεσης της πλέον συμφέρουσας από οικονομική άποψη προσφοράς βάσει βέλτιστης σχέσης ποιότητας-τιμής. Πρέπει να ενημερωθούν όλοι όσοι αναθέτουν Δημόσιες Συμβάσεις για ποιο λόγο και πότε τους συμφέρει να ακολουθήσουν τον Ανταγωνιστικό Διάλογο, τις Συμφωνίες Πλαίσιο, τις Συμπράξεις Καινοτομίας, κάτι που θα είναι προς όφελος των Αναθετουσών Αρχών και Αναθετόντων Φορέων, και κατ’ επέκταση, των ίδιων των πολιτών.

Για την ΕΑΑΔΗΣΥ, όπως και για το σύνολο των Ανεξάρτητων Αρχών, προέχει η διασφάλιση του κράτους δικαίου και ο σεβασμός των ατομικών δικαιωμάτων και ελευθεριών που θεσπίζουν για τον καθένα το Σύνταγμα και η ΕΣΔΑ. Αυτό που για μας έχει προτεραιότητα είναι αν η Αρχή ασκεί τις αρμοδιότητές της τηρώντας σταθερά τις αρχές της αναλογικότητας, της αντικειμενικότητας, της αμεροληψίας, της διαφάνειας, της νομιμότητας, της προστασίας του ελεύθερου ανταγωνισμού, της ίσης μεταχείρισης των διαγωνιζομένων και της μη διάκρισης λόγω ιθαγένειας.

Δηλώνουμε προς κάθε κατεύθυνση ότι η ΕΑΑΔΗΣΥ θα παραμείνει ο κύριος φορέας στον τομέα των Δημοσίων Συμβάσεων, όπως ο εθνικός και ο κοινοτικός νομοθέτης προέβλεψαν, προτείνοντας ρεαλιστικές λύσεις στα προβλήματα που θα παρουσιάζονται, μιας και η διεθνής εμπειρία έχει αποδείξει ότι οι δημόσιες συμβάσεις, αν αξιοποιηθούν σωστά, μπορούν να συμβάλουν ουσιαστικά στην επίτευξη των οικονομικών και κοινωνικών στόχων κάθε χώρας.

Πιστεύω ότι μέσα από αυτή την προσπάθεια μπορούμε να αξιολογήσουμε και τις ευκαιρίες και τους κινδύνους, να συνειδητοποιήσουμε το κεκτημένο και τις προτεραιότητες που έχουμε, αναλαμβάνοντας τις ευθύνες μας έναντι της χώρας, της κοινωνίας και του Έθνους. Γιατί να θεωρήσουμε ότι ένας από τους λόγους ύπαρξης των Ανεξαρτήτων Αρχών είναι το γεγονός ότι αποτελούν τα θεσμικά αντίβαρα ή τις θεσμικές εγγυήσεις έναντι των αυθαιραισιών της κρατικής εξουσίας, τότε κατά τον Montesqieu είμαστε εδώ για να επιβεβαιώσουμε ότι πρέπει «η εξουσία να αναχαιτίζει την εξουσία».

Ο Πρόεδρος

Γεώργιος Καταπόδης

Μπορείτε να δείτε το κείμενο της έκθεσης πεπραγμένων, εδώ.