Η Ε.Α.Α.ΔΗ.ΣΥ. στο πλαίσιο του εποπτικού και ελεγκτικού της ρόλου, αλλά και της λειτουργίας της ως «θεματοφύλακα» της νομιμότητας που επιτάσσει η εθνική και κοινοτική νομοθεσία στον τομέα των Δημοσίων Συμβάσεων, αναπτύσσει σειρά πρωτοβουλιών προς την κατεύθυνση της διαφύλαξης της διαφάνειας, ακεραιότητας και καταπολέμησης φαινομένων διαφθοράς και απάτης, αναφορικά με τις απευθείας αναθέσεις των φορέων για την αντιμετώπιση των πρωτοφανών επιπτώσεων της διασποράς του κορωνοϊού (Covid-19).
Ειδικότερα, όπως είναι γνωστό, η δημιουργία απρόβλεπτων και επιτακτικών αναγκών για την αντιμετώπιση της υγειονομικής κρίσης, οδήγησαν στην έκδοση Π.Ν.Π., οι οποίες περιλαμβάνουν εξαιρετικές διατάξεις για την ανάθεση Δημοσίων Συμβάσεων, που συνέχονται άμεσα ή έμμεσα με την αντιμετώπιση του ιού. Η Ε.Α.Α.ΔΗ.ΣΥ., προκειμένου να διευκολύνει τις Αναθέτουσες Αρχές/Αναθέτοντες Φορείς στην ερμηνεία και εφαρμογή των εν λόγω διατάξεων, αρχικώς εξέδωσε την Κατευθυντήρια Οδηγία 24 (ΑΔΑ: ΨΟΗ0ΟΞΤΒ-ΦΔ7), στην οποία επισημαίνεται μεταξύ άλλων ότι «… με τις διατάξεις των Π.Ν.Π. δεν μπορούν να εισάγονται παρεκκλίσεις … ακόμη και στο πλαίσιο των εξαιρετικών περιστάσεων της παρούσας υγειονομικής κρίσης, οι οποίες να αφίστανται από τις γενικές αρχές που διέπουν τη σύναψη των δημοσίων συμβάσεων, τις θεμελιώδεις αρχές του ενωσιακού δικαίου, ούτε από διατάξεις της κείμενης εθνικής νομοθεσίας που αποσκοπούν στον εκσυγχρονισμό, τον εξορθολογισμό των διοικητικών διαδικασιών, την αύξηση της αποτελεσματικότητας και την ενίσχυση της διαφάνειας στον τομέα των δημοσίων συμβάσεων. Τέτοιες διατάξεις είναι ιδίως η τήρηση ηλεκτρονικού φακέλου της διαδικασίας σύναψης των συμβάσεων, η αιτιολόγηση των αποφάσεων των αναθετουσών αρχών, καθώς και η υποχρέωση ανάρτησης, έστω και εκ των υστέρων, των ανωτέρω συμβάσεων στο ΚΗΜΔΗΣ, προκειμένου να δύνανται να εξαχθούν στατιστικά στοιχεία για την επίπτωση της επιδημιολογικής κρίσης του κορωνοϊού COVID-19 στις δημόσιες συμβάσεις».
Η Ε.Α.Α.ΔΗ.ΣΥ., ωστόσο, αναλογιζόμενη τον κίνδυνο από την απουσία ύπαρξης μηχανισμού διασφάλισης της υποχρεωτικής ανάρτησης από τις Αναθέτουσες Αρχές/Αναθέτοντες Φορείς (ΑΑ/ΑΦ) των εν λόγω αποφάσεων ανάθεσης/κατακύρωσης, καθώς και των συμβάσεων, στο ΚΗΜΔΗΣ, καθώς ήταν πλέον ορατός ο κίνδυνος απώλειας σημαντικών για την επίτευξη του επιγραμμικού συστημικού ελέγχου, μεταδεδομένων και αρχείων, τα οποία αποτελούν στοιχεία της εκάστοτε ανάρτησης, ανέλαβε την πρωτοβουλία, σε συνεργασία με το Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης, της υλοποίησης των απαραίτητων παραμετροποιήσεων προκειμένου στην αναδυόμενη λίστα επιλογών του πεδίου «Είδος Διαδικασίας» τόσο στη φόρμα «Νέα Σύμβαση» όσο και στη φόρμα «Νέα Απόφαση Κατακύρωσης» του (Κεντρικού Ηλεκτρονικού Μητρώου Δημοσίων Συμβάσεων) ΚΗΜΔΗΣ να συμπεριληφθεί η προσθήκη των επιλογών «Απευθείας Ανάθεση – COVID-19» και «Διαπραγμάτευση χωρίς προηγούμενη δημοσίευση – COVID-19», η οποία ετέθη σε παραγωγική λειτουργία από τις 23 Ιουλίου 2020.
Μάλιστα, με το υπ’ αριθμ. 6901/8-12-20 έγγραφό της, η Αρχή ενημέρωσε το σύνολο των ΑΑ/ΑΦ αναφορικά με την ως άνω υποχρέωσή τους σε συνέχεια αντίστοιχης παραμετροποίησης του ΚΗΜΔΗΣ. Πιο συγκεκριμένα, μετά από την προαναφερθείσα παραμετροποίηση του ΚΗΜΔΗΣ, οι ΑΑ/ΑΦ θα πρέπει να καταχωρούν στο Μητρώο τα στοιχεία των Δημοσίων Συμβάσεων που ανατίθενται με εξαιρετικές διαδικασίες λόγω COVID-19, επιλέγοντας την κατάλληλη διαδικασία από την αναδυόμενη λίστα επιλογών (μενού) του πεδίου «Είδος Διαδικασίας».
Εν συνεχεία, η Αρχή θα αξιοποιήσει τα στοιχεία αυτά μέσω επιγραμμικών συστημικών ελέγχων, προκειμένου να εξαγάγει συμπεράσματα σχετικά με την ορθή χρήση των διατάξεων που προβλέπουν παρεκκλίσεις από την εθνική νομοθεσία λόγω COVID-19, καθώς και σχετικά με τον αντίκτυπο της επιδημιολογικής κρίσης στις Δημόσιες Συμβάσεις, εν γένει.
Η πρωτοβουλία αυτή της Αρχής αφενός εμπλουτίζει σε τεχνικό και στατιστικό επίπεδο τα δεδομένα που αυτή διαθέτει και επεξεργάζεται ως προς τις δημόσιες συμβάσεις και τη σχέση τους με τον COVID-19, αφετέρου ενισχύει τεχνολογικά τους ελέγχους που αυτή διενεργεί και την παρακολούθηση του συστήματος αναθέσεων στο πλαίσιο της πανδημίας, ενώ συνιστά την πρώτη σοβαρή και συντεταγμένη προσπάθεια και καλή πρακτική (best practice) σε συνέχεια και αντίστοιχων προτροπών διεθνών οργανισμών (Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ΟΟΣΑ) με σκοπό τη βέλτιστη παρακολούθηση του αντικτύπου των έκτακτων διατάξεων περί πανδημίας, μεταξύ άλλων και στον τομέα της ακεραιότητας των δημοσίων συμβάσεων. Ακολούθως, το μέγιστο όφελος -όμως- που σκοπείται είναι η διασφάλιση της ορθής λειτουργίας του συστήματος των δημοσίων συμβάσεων, η αποτροπή φαινομένων διαφθοράς και δωροδοκίας λόγω της πανδημίας και των εξαιρετικών διατάξεων που είναι σε ισχύ και, τελικά, η χρηστή διαχείριση και αξιοποίηση του δημοσίου χρήματος στον κύκλο των δημοσίων συμβάσεων στο πλαίσιο των δημοσίων δαπανών.
Δείτε αναλυτικά εδώ.
